داستان با ترجمه تالشی زلیخا صبا ماسال تالش

داستان قیمت حاکم با ترجمه تالشی
ای روزی ملا نصرالدین شه حَموم .هَه روزی را حاکِم نی حَموم شه، کِ اِشتن بوشورو.
حاکیمی خواسه ملا نصرالدینه شوخی بکرِ، اینه واتشه خاب چمِ حَمومه پول چنده؟
ملا واته بیس تِمن
حاکم ناراحت آبه: واتشه مِردَک نادون چمِ لونگی پول تنخایی بیس تِِمنه!!!!!!
ملانی واته چمِ منظورنی لونگی مزَنیا تع کع قیمتی نداری 
ترجمه تالشی رلیخا صبا
برگردان فارسی
روزی ملا به حمام رفته بود اتفاقا حاکم شهر هم برای استحمام آمد حاکم برای اینکه با ملا شوخی کرده باشد رو به او کرد و گفت : ملا قیمت من چقدر است؟
ملا گفت : بیست تومان.
حاکم ناراحت شد و گفت : مردک نادان اینکه تنها قیمت لنگی حمام من است.
ملا هم گفت: منظورم همین بود و الا خودت که ارزشی نداری!

 زلیخا صبا

نقل شاله ترسه ممد زلیخا صبا ماسال تالش

نقل شااله ترسه ممد تالشی
روزی بو روزگاری بو
ای مِردَکی اِستا چِ نوم مَمَد ا خیلی شالی کو ترسی و،اَینه واین شا له تَرسه مَمَد
مَمَد چار ژن داری هردفه شو خوای برون بَرشی دَس به آو ، چِ ژنَکِن ایلی چِ پیش دَلَکی ایلی دومله ، ایلی اِموَر ،ایلی اَوَر و شا له گِلَه ی چَوون کَرگه لونی چَشت آبه وهرشَو چَوون کَرگ وکیجه هون بَری وزونی کع ممد اَیکو تَرسع ، .هرچی چِ ژنکون گر گر کَرده شا لی اَمه بیچاره کَرده تع برشی شا له گله بِکش ایفاقه نِکردشه دا ای شَوی ژنکون مَمدی برون بَرکَرده ودَریشون دَوسته واَی را درشون نا آکَرده شا له تَرسه مَمَد هرجا شَه ای را درشون نا آکرده ناچاری دره اومه ای بِزَه موعه لافند وایگله پلخیسته مورغونه وایگله گوزگا اِشتن جیفی دَنوشه ترس ولرزینه راه دَلَکه..
شه شَه دا دور دوره ای چرا سوی ویندشه نِزیک آبه خرسی ویندشه کع خته خرسی دازیینه درنجدشه ..هنی شه شَه دا آرسه غولی ویندِشه ترسولرزینه نِزیک آبه غولی وختی شا له ترسه مَمَدی وینده خواتسشه اَیکو زهر چم ویگرع دَس بَردِشه اشتن کشه بیله کو ایتا درازه مو کندشه.وآتشی درندشه
مَمَدینه اشتن کوله باری کو بِزه موعه لافندی بَروَرده ای میتر،دع میتر ،سه میتر دا هشتونَه میتر برورده آتشی درندشه
غولی اِشتن جانی خارنده ایگله اسپج گِتشه درندشه آتشی بَرکه صدایی کردشه ترساله مَمَدی گوزگا گله بَروَرده درندشه آتشی گوزگا اتشی کو ترکه غول کع ترسا اشتن حالیکو برشه وهمه جا بودرندشه ترساله مَمَمدنی پلخیسته مورغونه چاکندشه چِ بو همه جا وی تَسه .غول خیلی ترسه دَوَشته وشاله ترسه مَمَد خشخالینه اومه اِشتن کَ چ ژنکون اَیکو چاکه پذیرایی کرده غول دَوَز آوَز دری یا کع شالی چم اَی پِلَکه واتشه چرا کِرا دَوَزی غولی داستانی اَی را واتشه.
شالی خَنده ای کَرده واتشه بیچاره اَ،منکو تَرسع اشتن گردنی لافندی دَرندِشه وغولی دس آدوشه راه دَلَکینه شینه دا تَرساله مَمَد که پِشتی کو زوزه کردِشه مَمَد بَرشه واتشه شال اِشتِ دَ دَ نَه غول چمِ قرضارا .تع ای غوله وَچه ی وواَردره چمِ قرضی را؟
غولی وختی اِمی مسه ده بوا آله که وکوه کمر ی تیلِن هده تیله که شالینی اطرافش ژندشه کع شال مَرده 
رحمت خدا چمه سر 
برگردان 
روزی وروزگاری مردی که نامش ممد بودو چون از شغال می ترسید به ممد شغال ترس شهرت داشت .
ممد چهار زن داشت وزن هایش هرشب موقعیکه ممد میخواست دس به اب برای بیرون برود یکی جلو ویکی پشت ویکی این ور ویکی آنور با او بیرون می رفتند وشغا ل هم از این وضیعت ممد سوء استفاده کرده تمام مرغ وجوجه هایشان را می برد می خورد وزن های ممد از این ترسویی ممد زله شده واورا از خانه بیرون کردند ودر را برویش بستند و ممد هرجا رفت راهش ندادند به ناچا ربا خودش یک طناب از مو بز ویک قورباغه ویک تخم مرغ گندیده برداشت وراه افتاد . 
از دور یک نوری دید رفت و رفت و رفت دید خرسی را درحال خواب ا ست خرسه را با داس کشت 
دوباره راه افتاد رفت ورفت باز در کنار اتشی غولی را نشسته دید با ترس ولرز پیش رفت غوله وقتی ممد را دید خواست اورا بترساند پس یک تار مواز زیر بغل خود کند ودر آتش انداخت و ممد نیز طناب بزی را یک متر دومتر وسه متر تا هشت متر از کوله خود در آورد ودر آتش انداخت و غوله تنش را خاراند ویک شپش در اورد ودر آتش انداخت وشپشه صدای وحشتناکی در اتش داد وممد هم قور باغه را در اتش انداخت وصدای ترکیدن قورباغه بلند تر بود و عوله از ترس بوی بدی داد و ممد هم تخم مرغ گندیده را شکست وبسیار بویش زننده بود وقتی غول اینگونه دیذ پا بفرار گذاشت وممد پیروز مندانه نزد زنانش برگشت غوله که در حال فرار بود در راه شغا ل اورا دید از او پرسید چرا در حال فراری و غول ماجرا را برایش گفت وشغا ل گفت ای بیچاره ایشان از من می ترسند پس یک طناب به گردن خود انداخت وبدست غول داد رفتند پشت خانه ممد و شروع کرد به زوزه کشیدن ممده بیرون رفت وگفت ای شغال بیچاره پدرت نُه غول به من بدهکار بود تویک تچه غول را برای بدهی پدرت آوردی؟ غول وقتی این را شنید پا به فرار گذاشت وهمانطور که می دوید شغال را به اطراف می زد وشغال به زاری مرد ،رحمت خدا برسرما
پایان 
نگارنده زلیخا صبا

نقل تالشی زلیخا صبا ماسال تالش

 نقل، تالشی ،شال وپوچو
ای روزی یا وروزگاری : ای جنگلی کو ای گله شال زندگی کََری ،چِ همسوئه گی کو ای گله پَلنگ وای گله خرس و ای گله هشرات نی مَندینا .شاله گله هَرسال کع چن گله کته کَری بی هَری ای گله اشتن کِته هون اَوون باج آدی و هرچینی کَرگ واُردک شی مله هون کو شکار کَری هی نی بیسته اوونه شریک ببی .
دا ای روزی ای مله ای کو چِ چم ای گله پوچو پِلََکه نشتینه یندی را درددیل کردِشونه 
پوچو اینه واته چم که صاییب خیلی کرگ و کیجه داره بما ازبی همه تلی بی موش بهَرم من ببه اشتع که از اشتع کته هون کو مواظبت کرم وتع چمع که صاییبی کرگو کیجه هُون منه شریک ببع از نی تع را پَلنگ وهشرات وخرسی پخساونم .. شالی پوچو اشتن که بَرده .پوچو شو روز که کنجیکو ختا وشالنی هرچی واَری اَی هَری چاق و چله آبه شال گله زیله اُومه و وخت چِ کته کرده اومه ویندشه چِ بکرع که هم پوچو دس دره و هم پلنگ و خرس و هشراتی دس دره راحت آبو ای روز راه دَلکه شه پلنگ وهشرات و خرسی وَر اوونه واتشه شمه مستمری موقه اومه بما از ای چی دس دره گیرفتاریمه کع هرچی کَرم و ورَم اَ هرع شمه را هیچی نمونو ، اوِن عصبانی بینه واتشونه اچکسی کع اَمَه کو زوردار تره شالی واته ای روزی بایه شمه آوینام ،.
پلنگ و هشرات و خرس ای روزی راه دَلَکینه شالی که پِشتی چیختینه شالی اوون واته شمه ای جوری بومونه کع اَشمه مَوینه وشمه چمی دَوِنده 
خلاصه اِمِن پشت بع پشت هم گتشونه وچم دَوَسته داری پشتی کو جیختینه
شال شه که دیله ویندشه پوچو خوره ی خواوه .. اَینه واتشه پوچو له باهاره هوا ملگزاره ایتلی برشع برون هوایی بَ نفسی بِکش چده خسی ، پوچو اشت تکوی دوعه ، شه برون دِ واز ام وَر د,واز اَور کردشه ویندشه ای چی داری پشتی کو تَکون هرع فیکر کَردشه موشه خیلی وختا موشش هرده نیا هوس کردشا وازی کَردشه اشتن تاوش آدوهه چون سر اوون کع اشتن چمی دَوُستا وحشت کردشونه و درمیستینه وپوچونیکع چَوون دومی گته شا همه یندینه دره کو دَلَکینه و مَردینه وشال هم چَوون دس دره راحت آبه 
برگردان فارسی 
روزی بود و روزگاری
در بیشه ای در جنگل شغالی لانه داشت .ودر این جنگل ودر همسایگیش پلنگی وگرگی وخرسی هم زندگی میکردند وشغال برای اینکه راحت زندگی کند هرسال وقتی بچه می اورد باید به هریک یکی از بچه هایش را به انها باج میداد و هرچه هم مرغ واردک از محل شکار می کرد با آنها تقسیم میکرد .
روزی برای شکار به محلی رفته بود که چشمش به گربه ای افتاد نشستند باهم دردل کردند و گربه گفت صاحب خانه ام زیاد مرغ وجوجه دارد ولی غذای من همش موش است مرا ببر خانه ات ودرعوض راحت بیا دراین خانه شکار کن ومنهم از بچه هایت مواظبت می کنم وهم با انها کاری می کنم که دیگر مزاحمت نشوند شغال پذیرفت وگربه رابرد خانه اش و هرچه مرغ وخروس شکار میکرد گربه می خورد وچاق وچله شده بود ..
موقع بچه اوردن شغال شده بود شغال فکری کرد که چکار کند از دست همه راحت شود رفت پیش پلنگ وگرگ وخرس وجریان به انها گفت وگفت یک هیولایی در خانه من زندگی میکند که همه چیزهایی را که دارم میخورد .انها عصبانی شدند وگفتند ان چه چیزی است که از ما زورش بیشتر است /قرار شد بورند تا از نزدیک ببینند شغال به انها گفت چشمتان راببندید وپشت هم را بگیرید ودر پشت درخت مخفی شوید وهروقت من گفتم چشمتان را باز کنید وبعد به داخل رفت وبه گربه گفت گربه جان قدری بروبیرون بهار است و هوا افتابی است یک نفسی بکش ویک هوایی بخور ..
گربه قبول کرد ورفت بیرون این ور پرید انور پرید ودر پشت درخت دید چیزی تکان می خورد فکر کرد موش است یک جهش زد وخودرا انداخت بر روی آنها وانها که چشم بسته بودند ترسیدند ورمیدند وپشت سرهم وگربه هم که پشت انها را گرفته بود به دره سقوط کردند ومردند شغال به راحتی بعد از ان به زندگی خود با بچه هایش ادامه داد 
زلیخا صبا

افسانه کوکو تی تی زلیخا صبا ماسال تالش

کوکوتی تی بوخون دیلم گریسته 
روز گذرونینه عمرم پسیسته
کوکو هَده خونده تاکع لال آبه 
مع کع خونده نیه سَسِم گریسته
دوبیتی از زلیخا صبا
افسانه فاخته (کوکوتی تی تالشی ) درمیان اقوام مختلف ایرانی
در باره کوکو یا فاخته در میان اقوام مختلف افسانه های مختلف سینه به سینه روایت شده وهرقومی ان را با حزنی روایت کرده و ترانه هایی دراین باره سروده شده 
ومردم تالشی زبان که از اقوا م کهن اریایی ایران زمین هستند و به کادوس وکادوسیان معروف بودند وچون درکوهستانها ودشتهای تاش سکنا گزیدند بمرور به اقوام تالش لقب گرفتند واسم تالش را نه خود وبلکه دیگران برای این اقوام تالشی زبان انتخاب کردند به علت سکونت داشتن در کوههای تالش که گستردگی جغرافیایی وسیعی دارد ..
واین پرند ه حزین که در جنگلهای انبوه تالش بین درختان بلند جنگلی در بهار واوایل تابستان باحزنی غم انگیز می خواند هر شنونده ای را بفکر وبیاد داستانها ی غم انگیز اسطوره ای می اندازد که چگونه یک دختر زیبا وقتی مادرش مرد از جور وستم نامادری به جنگل پناه برد و دراین راستا دستان سرایان دستانهای زیبا سروده اند از جمله خواننده خوش آوای تالش استاد حمیدی میخواند
کوکو خالا نداری کار مدا بدا بنالع
کوکو بیکس وکاره کارمدا بدا بنالع
وامدر میان مردم خوزستان این داستان فاخته به گون های دگر بر سر زبان است انها می گویند کوکو در میان درختان کنار که در انجا فراوان است زندگی لانه میسازد و چون از میوه درشت کنار نمی تواند به جوجه کوچکش بدهد این گونه با حزن می خواند .. عده ای هم فاخته را یک پرنده اوازه خوان میدانند که برای خود لانهای نمیسازد بلکه در موقع تخم گذاری به لانه دیگران میرود ودر لانه آنها یکی از تحم هایشان را بیرون می اندازد و در سال یک تخم در لانه پرنده دیگر می گذارد وقتی جوجه اش از تخم در می آید واز بقیه درشت تر است از تغیذیه جوجه های دیگر بیشتر می خورد وبیشتر رشد می کند ودر نتیجه جوجه کوکو بقیه جوجه ها را از لانه بیرون می اندازد. 
به هر حال این پرنده حزین با اوایی حزین دوست داشتی و همراه وهم اوای دل سوختگان هست 
باسپاس نگارنده زلیخا صبا

کسب وکار دربازار قدیمی ماسال زلیخا صبا ماسال

کسب وکار وزندگی در بازار قدیمی ماسال....
(دکان‌های مزبور دارای چهار ستون چوبی بودند که ایوانی کاهگلی در جلوی دکانها وجود داشت و از آن ایوانها معمولاً به عنوان کارگاه های رویگری و نعلبندی و آهنگری و سراجی استفاده می شد و در بعضی از آنها قهوه خانه دایر شده بود، و از اطاقک کاهگلی پشت ایوان به عنوان محل سکونت خانواده کسبه استفاده می گردید و مسافرین ییلاقات و میانکوه ها و روستاهای دور دست که سوار بر اسب به باز می آمدند از ستونها و نرده های چوبی جلوی ایوان برای بستن ابزار یراق اسب‌های سواری و یا باری استفاده می کردند استاد ماسالی ) 
این قسمتی از مطالبی از استاد ماسالی در سایت شاندرمن بیست نظرم را بیشتر جلب کرد واینکه چگونه کسبه های ساکن در این دکانهای کاهگلی که اغلب بیشترشان از تاتها ی مهاجر در ماسال بودنددر این دکانها هم به کسب مشغول بودند وبا خانواده هایشان در دکانها زندگی می کردند و تا جاییکه ذهنم یاری می کند تا اواخر سال 50 این مغازه هااغلب وجود داشت .. یکردیف از این مغازهاویا دکانهای که برای استفاده دو منظوره بکار گرفته میشد ومن بیاد دارم از پایینترازدکان نفت
یعنی نفته انبار مجید الله خان جوادی شروع میشد که به ترتیب عبارت بودند از دکان سید محمود بنده خداکه چایخانه داشت و استا جبرییل که تعمیر تفنگ داشت که دوتا دختر داشت حاجی کهچای میداد استا خورشید که قوری بند زنی ایشان یادم مانده حاجی نعل بندو مادر روناناس ها که شیینی می پختند واستا قلع استا که کفاش بود ومشته عروس آشپزوممه توکلی والا اخر ودر کنارکاسبه های دایم ال اسکان بازار ماسال کسبه های ماسالی هم بودند که مغازهای مدرنتر داشتند از جمله مغازهای که تصویردربش در پایین دیده میشود مغازه روانشادسید اکبر مدنی وعیوض صالحی و مشته تقی فتحی وحمزه نورانی ودیگران که کاسب ومغازه داران عمده ارزاق وخواروبار وبزاز بودندو سرمایه بازار بر چرخه کاری وکاسبی انها می چرخید و خرده کاسبهای مهاجر فقط برای رفع مشکلات روز مره مسافران اطراف ومحله های حومه ماسال ونگهداری خرید هفتگی انها در روز شنبه بازار بر عهده می گرفتند واز این را ه امرار معاش می کردند .ودرادامه لازم به دکر است که وقتی بعداز سالها که از دوران کودکی ونوجوانی به ماسال برگشتم ودیدم که دیگر ازان کسبه های که دکانهایشان هم محل کسبشان بودوهم محل زندگیشان وبا عنوان اوستا می شناختیم نه از دکانشان خبری هست ونه از عنوانشان بلکه از هر لحاط پیشرفت کرده بودند که با عنوان جدیدو پیشه جدید ومعازه های مدرنت برای تازه واردین چون من قابل شناسایی نبودندوبه مرور شناختیم
با سپاس زلیخا صبا