نشاستن کاشت زلیخا صبا ماسالی تالش

نشاستن ...کاشت.،،
درگذشته یعنی زمانیکه مزارع برنج کاری مکانیزه شود وکاشت وبرداشت با ماشین آلات پیش رفته صورت گیرد.
زنان ومردان زحمتکش کشاورز تمام مدت فصل بهار وتابستا ن در گیر کار کشاورزی و مراقب ومواظب مزارع کشت خود از هرلحاظی بودند تا اینکه محصولی پربار داشته باشند...
در زمانیکه نشا درحال رشد بود وتا آماده شود برای کاشت ،مردان زحمتکش هم زمین کشاورزی را که به زبا ن تالشی ،بجارگفته میشودوبرای سهولت کار واینکه بیش از اندازه برای کار گر وکننده کار خسته کننده نباشد وابیاری بسهولت انجام گیرد به خانه خانه ویا بجارکیله تبدیل و تقسیم میکردندکه کماکان هنوز در بیشتر جاهاکه روش مدرن پیاده نشده به این صورت هست .
تا نشا به حد رشد میرسید ابتدا زمین را اشکیل یعنی شخم میزدند که معمولا این شخم زدن قبل از عیدوتقریبا خشک انجام میگرفت ودرموقع کاشت یا نشاستن ابتدا کاول کاری که شخم دوباره وبعد پیش کاول میزدند یعنی به زمین آب می بستند وبا گاونر ویا اسب که این وسایل آماده سازی خاک را برای نشا کاری در گذشته کاربرد 
داشتبکار میرفت ،و بعد تخته ویسا که زمین وخاک مسطح کرد وزنان پرتلاش با سینی های ،توم،،که همان نشا ست به کار نشاستن و کاشت مشغول می شدند و دست جمعی به خواند ن دستوهای زیبا که نیرو میداد به انان میخواندند،،،،
گوشی گوشوار پادشا نقرهیه گوشوار پادشا ...امه ورده تازه گشه شمه بایه تمشا
شنگه شنگه یارم خلی قشنگه،،یارم منده نیه چمع دیل تنگه،،،
باهاراومه باهار بجار کاره...ایره و برورژن هردع بکاره
ایره لی هنتیه اشتالو تیته ...بروزن هنتیه گلاوه شیشه
نوشتار از زلیخا صبا

حلواسازی رسومات زلیخا صبا ماسالی تالس

حلوا سازی

حلواسازه شوی پیله برا را
حلوا گوله آدَین حلوا سازی را
دَنگو .دَنگو. دَنگو . دَنگه صدایا
چِ حالی نی ایستا خاصه خِدایا
شعر از زلیخا صبا عکس از عباس میره جنی
برگردان شعر در شب که حلوا (.همان شیرینی عید)
که میخواستند درست کنند گوله حلوارا برای برادر بزرگ که دربالای دنگ مینشست میدادندکه به بقیه بدهدتا درست کنند
صدای دنگو دونگ همه جا میپیچید
چه حالی بود وداشتیم خدای قشنگ
در ماسال وتالش سالهای قبل که شیرینی خانگی ودرست کردن حلوا در ایام جشن نوروز بیشتر مرسوم بود کسی از بیرون وبازا ر برای جشنها ومراسمات شادمانی شیرینی تهیه نمیکردند بلکه خود به درست کردن شیرین نوروزی وجشنها می پرداختند.
برای این کار یک ماه مانده به عید بانوان تالشی برنج ها را الک کرده وخرده های برنج که به میان دانه وبه تالشی(خبیس)معروف است جدا کرده وخوب پاک میکردند
برای آرد کردن به کارخانه یا آسیاب می فرستادند 
وبعداز تهیه آرد باز بانوان هر خانواده یکی دوهفته مانده به عید هرچند من : چون در تالش وماسال مقیاس اندازه گیری به من بوده وهست ارد را که برای تهیه حلوا در نر گرفته بودند در تابه یا تاوه سفالی تفت داده وشکر ودوشاب مات کرده ویا عسل را آماده کرده وکره را اماده وداغ کرده وبرای درست کردن حلوا در شبی که مراسم حلوا سازی بود اماده میکردند وحتی گزنه را که قبلن برا ی تزیین گوشه حلوا دنگی خشک کرده بودن در روغن تفت داده واماده ...
در شب حلوا سازی جوانان محل وفامیل در خانه حلواساز جمع می شدند وبا شور نشاط فراوان دور دنگ (وسیله چوبی به اندازه درازای 3 تا 4 متر وبه پهنای 30 تا 40 سانتی متر وبا لبه ای نازک و ته پهن وبه بلندی 20 تا 25 سانتی متر ) می نشستند ویکی در بالای دنگ می نشست که سر دسته بود که گوله های خمیر که چند بانو در حال خمیر درست کردن آرد تفت داده شده با شکر مات شده وکره ویا دوشاب وعسل گوله میکردند وبه سر دسته میدادند وسر دسته گوله ها را بین حلواسازها پخش میکرد وبعد حلوا سازها با کوپون که به وسیله ان گوله خمیر را رو دنگ پهن کرده وحلو را باریتم خاصی می ساختندودر گوشه قاچ حلوا با گزنه سرخ شده بک گل کوچک هم درست کرده وبا کوپون رویش می کوبیدندوبعد با چاقو که یک نفر مسئولش بود حلوا به صورت سه گوش می بریدند وبه این ترتیب تا صبح به حلوا سازی مشغول می شدند
متن از زلیخا صبا

بافتن جوراب با پنج میل زنان تالش زلیخا صبا ماسال تالش

جوراب یکی ازهنرهای دستی بسیار زیبا ی زنان سرزمین تالش با
نقش هاییکه اسم های برگرفته ازطبیعت زیبا واشیای دور اطرا ف خود نا م گذاری وایده گرفته اند
واین نقش های زیبا بکار رفته دراین جوراب زیبا عبار ت از شانه ،آریز،بال به گردن،،مشه پره.
طرز بافتن جوراب پشمی یا کاموایی تالشی با پنج میل.
برای بافتن جوراب تالشی ماسالی با میل های کوچک که تقریبابه بلندی سی سانت میباشد وپنج عدداست ابتدا دومیل را در دست چپ گرفته وبا دست راست نخ را به دور میل حلقه کرده وچهار تا دانه سر میگیریم وبعد دومیل را به حالت ضربدربه روی هم می آوریم وبا میل سوم شروع به بافتن میکنیم ودر همان رج اول که شروع بافت نوک جوراب از پنجه پا است در دوطرف میل یعنی هردومیل یکی اضافه میکنیم وداخل میل سوم میکنیم وبه همین صورت از کناره هر رج یکی اضافه میکنیم وچهار میلش میکنیم وبا میل پنجم می بافیم تا پنجه که حدود ده تا پانزده سانت است در اطراف کناری میل دوتا دوتا اضافه میکنیم تاپنجه تمام شود بعد تا تا پاشنه پا چیزی اضافه نکرده وعلامت پاشنه را که حدود ده تا پانزده عدد را نخ کرد ودررویش دوبار پانزده عددراسر گرفته می بافیم تا به اندازه ساق پا وقتی دهانه جوراب را در ساق کورکردیم دانه های پاشنه جوراب را داخل میل کرد میبافیم منتها این دفعه از دوطرف کم میکنیم تا به یک عدد برسد وسپس کورش میکنیم وجوراب ما آماده پوشیدن 
نگارنده وعکس از زلیخا صبا