کوکوتی تی

فرهنگ وادب تالش

کوکوتی تی

فرهنگ وادب تالش

سیزده بدر زلیخا صبا ماسال تالش

سیزده بدر(روز طبیعت گردی)
به روز سیزده نوروز هرسال 
به امیدی گره بر سبزه بستم
رسم روز سیزده فروردین یا سیزده بدر یاروز طبیعت در ماسال ودیگر شهرهای تالشی زبان از گذشته تا حال تغیرات چندانی نکرده .
تنها فرقی که از گذشته واین زمان بوجود امده این که مردم ممکن است به مسیر های 
دور تر ویا شهر وجاهای دیگر ی برای استفاده از طبیعت که از محل سکونتشان دور است بروند.
سیزده بدر یا روز طبیعت را مردم ایران در هر کجای دنیا که باشند در حقیقت جشن میگیرند وبا نیرو وشادمانی به استقبال روزهای سبز بهاری وکار وتلاش میروند
در زمان های گذشته چون امکانات مسافرتی دور ودراز از قبیل وسایل نقلیه شخصی وعمومی وراههای امن واسفالته برای عبور ومرور برای مردم نبود..مردم در شهر ومحل خود جاهایی بخصوصی از طبیعت را برای گذراندن اینگونه ایام که شهرتی هم داشت روان شده ویک روز تمام از طبیعت و هوای بهاری وانجام رسوم وباورهایی که به ان ایمان داشته وبا انجامش یک نوع عهد وپیمان و جلای جسم وجان در حقیقت وامیدواری به خود واینده در خود می پروراندند.
در گذشته مردم تالشی زبان برای این روز غذایی اماده کرده فسنجان کباب وبه همراه کوکو وپلو کاهو سرکه وحلوا وسبزه نوروز ی به همرا ه افراد خانواده سر به دشت وکنار رودخانه که به این محلها سیزده سرا میگفتند میرفتند وکمتر کسی در خانه میماند مگر افراد پیر ویایکی رابه عنوان (که بره پا) یعنی نگه بان خانه بود در خانه میماند وبعداز رسیدن به محل مزبور که در ماسال محلی بنام سِنگ بست مرکز اصلی این گردش بود که مردم تا بازارواطراف رودخانه پراکنده ودر گردش بودند .
وخانواده ها جایی مصفا را پیدا کرده وفرش پهن می کردند وبساط چای وکاهو سرکه را اماده کرده ومی نشستند ودراین روز دست فروشها هم از قبیل تنقلات فروشی تا کاهو سرکه فروشی بازار داشتند وبساط کاسبیشان رونق داشت.
یکی از اتفاقات شادی بخشی که برای بخصوص جوانان خیلی خیلی سالهای دور اتفاق می افتاداین بود که در این روز پسران ودخترانی که بیرونی نبودند همدیگرا میدیدند ویا خانواده ها در این روز برای پسران خود دراین جمع اجتماعی یک همسر مناسب از خانواده ای می پسندیدند وگاهی هم اتفاقاتی که مورد پسند صددر صد اجتماع روشنفکر امروزی نیست ولی در ان زمان مقبول ان زمانها بود دختروپسری که خانواده با ازدواج انها مخالفت می کردند چون خانواده سالاری بود دختر را فراری میدادند که صدالبته اینگونه وصلتها اغلب با شکست مواجه میشد که یا باید میسوخت ومی ساخت ویا اخر به جدایی می انجامید.
به هر حال جوانان روز شادی داشتند بنیتی سبزه گره میزدند والبته این نیات که اکثرادر دل میکردندوی رواج بود که این است سیزده بدر سال دیگر خونه شوهرویا تازه عروس ودامادها سیزده بدر سال دیگر بچه بغل ویا بزرگتر ها به نیت مشگلاتشان برطرف شود نیت میکرد در حقیقت یک نیرووانرژی مثب کسب میکردن وسبزه هایشان را به اب روان می انداختند وکارناوالهای کشتی گیری ولافند بازی یاطناب بازی و ساز ونقاره وبگو وبخند وهلهله در گوشه کنار سیزده سرا بر پا بود تا غروب وبا دلی شاد به خانه بر می گشتند به امید اینکه روز سیزده خوبی بگذرانید 
با سپاس زلیخا صبا