چله شو (شب یلدا) زلیخا صبا ماسال تالش

چیله شو(شب یلدا)
چیله شو نزدیک است و برگزاری مراسم این شب دراین زمان ویادی آوری مراسم چیله گیرون در زمانهای دور این چنین بوده است که:
در زمانهای دور شروع زمستان واولین شب زمستانی را که چیله شو یا شب یلداکه به روایت. بلندترین شب سال است رسم وآیینی خاصی داشت که امروزه نیز کما کان اجرا میشود منتها مدرن تر..
مردم تالش زبان ماسال وساکنان دیگر مناطق تالش با شوق بسیار وبا نیت اینکه زمستانی خوب وپربارش برف به همراه سلامتی بدن داشته باشند این شب بلند سال را تا صبح شب نشینی میکردند وجشن چله می گرفتند.
خانواده های سنتی تالشی برای پاس داشت شب چله همه وسایل را در خانه خود داشتند وخریدی به ان صورت در بازار نداشتند.
چون خرید میوه های مختلف در ان زمانها در خانواده هامرسوم نبود.وهمه از محصولات خود استفاده کرده واگر قلمی از آنرا بیشتر داشتند برای قوم وخویش خود نیز می فرستادندویا اگر کم داشتند می گرفتند.
کدبانوی خانه میوه های ذخیره کرده از به واز گیل ولیمو وپرتقال وانار را در مجمه چیده در روی سفره کنار منقل سرخ شده از ذغال میگذاشتند وآجیل شب چله برنج سرخ شده که به آن بِرشته برزوعدس خلخالی که مرجو نام داشت وسرخ کرده وتخم کدو سرخ شده وهمچنین برنج سرخ شده را در دوشاب تفت داده که به آن برزچیکیله میگفتندوسنجد.و
کدورا می پختند و کاکا درست کرده وحلواگوله دوشابی همه را در سر سفره میچیدند..
هندوانه وکدورا معمولا از تابستان در آویزهایی که از کاه وکولش درست کرده بودند گذاشته وآویزان در سقف کوتی یا تیلاوار برای این شب نگهداری میکردند.
شام شب چله که بیشتر فسجان با پلو وماهی که در آن زمان فراوان وارزان بود وترشه تره بود.
بعد از شام افراد خانواد وگاهی چند خانواده فامیل خاله ها وعمه وعمو وفرزندان انهادور هم جمع می شدند وباخوردن شو چره که هما ن خوراکیها بودوضمن خواندن کتابهای داستان ها ی اسطوره ای ویا نقالی توسط پدر خانواده ویا توسط کسی که نقال بود وبعضی ازاین نقالهامعمولا از خلخال وشهرهای مرزی تالش واذربایجان که برای بیتوته کردن زمستانی در خانواده های تالشی که به آن خونخا میگفتندونقالی های زیبا از امیر ارسلان نامدار وگلزار خانم ودیو فولاد زره ومادرش ویا شاهنامه خوانی وحافظ خوانی ومشاعره وطالع بینی میکردند وشب را بخصوص جوانان با خوردن وخواندن وخندیدن وشاد بودن تا به صبح می رساندند یادشان گرامی
چیله شوون تا صب نشین داوره
باهم هَرین چیله کاو شوچره
هروریکو لوء کرین واین یندی را خاطره
زومستونی سغی نه سر ببره
متن وشعر از زلیخا صبا